Efekt niesamowitej doliny: Badanie pokazuje reakcję immunologiczną na awatary przypominające ludzi

Efekt niesamowitej doliny to reakcja emocjonalna, która pojawia się, gdy nie do końca ludzka istota (taka jak robot, animacja lub lalka) wywołuje uczucie niesamowitości, dyskomfortu lub odrazy. Niedawne badanie przeprowadzone przez Uniwersytet w Hamburgu wykazało, że efekt ten wywołuje również reakcje fizjologiczne, w szczególności reakcje immunologiczne.

Trzy grupy wirtualnych agentów

W badaniu wykorzystano trzy grupy wirtualnych agentów: postacie z kreskówek, realistyczne awatary i awatary z subtelnymi odchyleniami od ludzkiego wyglądu, które były postrzegane jako niesamowite. Badani wchodzili w interakcję z tymi awatarami w środowisku rzeczywistości wirtualnej. Przed i po interakcji pobrano od badanych próbki śliny w celu zmierzenia stężenia immunoglobuliny A (sIgA), przeciwciała, które odgrywa kluczową rolę w odporności błon śluzowych.

Automatyczna odpowiedź immunologiczna

Wyniki pokazały, że tylko grupa niesamowitych awatarów wywołała znaczny wzrost stężenia sIgA. Sugeruje to, że dyskomfort wobec tych awatarów może wywoływać automatyczną odpowiedź immunologiczną. Co ciekawe, wzrost ten nie korelował ze świadomą oceną awatarów, co sugeruje, że odpowiedź immunologiczna była wyzwalana nieświadomie i instynktownie.

Awatary jako potencjalne źródła chorób

Naukowcy zinterpretowali te wyniki w kontekście hipotezy unikania patogenów. W związku z tym ludzki mózg rozwinął się w celu rozpoznawania subtelnych odniesień do możliwych chorób i aktywowania odpowiednich mechanizmów ochronnych. Awatary, które wydają się niesamowite, mogą być zatem postrzegane jako potencjalne źródła chorób, co wyjaśnia wywołaną odpowiedź immunologiczną.

Wpływ na projektowanie awatarów

Badanie zapewnia nowy wgląd w fizjologiczne skutki efektu niesamowitej doliny i poszerza wiedzę na temat tego, jak ludzie reagują na postacie cyfrowe przypominające ludzi. Wyniki mogą mieć wpływ na projektowanie awatarów w aplikacjach wirtualnej rzeczywistości, zwłaszcza w obszarach takich jak komunikacja zdrowotna lub trening psychologiczny.